هنر فرمی است که آگاهی را به جامعه ارمغان می‌آورد و کلیدی است از ذهنی به ذهن دیگر برای انتشار تجربه و دانسته‌های انسانی

● علی سیابانی، طراح گرافیک

● یادداشتی درباره لوبا لوکووآ، تصویرگر و طراح گرافیک

با دعوت استیو لانگو نمایشگاهی با نام ” نسل نابغه” که مجموعه‌ای از بهترین‌های ارتباط تصویری از سال ۱۹۶۰ تا به امروز گردآوری شده، و از ۳۶ خلاق مشهور از جمله طراحانی چون میلتون گلیزر، لوبا لوکوآ، گیل اندرسون، پائول ژاویر، اشتفان بوندی و چندین و چند هنرمند نامی تشکیل و در ۹ شهریور در گالری شهر موریس نیوجرسی آمریکا افتتاح شد.

حال به بهانه حضور لوبا لوکوا در این نمایشگاه، قصد داریم بصورت کوتاه مروری به زندگینامه‌ی این طراح خلاق داشته باشیم.

لوبا لوکوآ یک تصویرساز و طراح پوستر شناخته شده بین‌المللی است که در بلغارستان متولد شده و در آکادمی هنرهای زیبای صوفیه بلغارستان تحصیل کرده است. وی سال ۱۹۹۰ به دعوت نمایشگاه پوستر شهرداری Fort Collins کولورادو به آمریکا مهاجرت می‌کند و به درخواست آنها مقیم آن کشور شده و بیشترین زمان زندگیش را در نیویورک صرف کرده است که در این دوره تحت تاثیر فرهنگ و هنر آن شهر نیز قرار گرفته است.

Rene Wanner در طی یادداشتی در سایت PosterPage درباره لوبا چنین گفته است:

در ابتدا، کارهای لوبا علارغم شوک فرهنگی که از مهاجرت بلوک شرق اروپا به آمریکا به وی تحمیل شده بود، تلاش می‌کرد تا حال و هوای آثار خودش را حفظ نماید، آثاری که ابتدا یادآور پوسترهای بلغاری در دهه ۸۰ میلادی بود، فرم‌هایی ساده، رنگ‌هایی سوخته و گهگاه استفاده از رنگ قرمز، سیاه و زرد.

اما گذشت زمان حس و ظرافت نیویورکی را وارد آثار لوبا نمود. اما با این حال سادگی جزء جداناپذیر آثار لوکوآ محسوب می‌شد که خود لوبا در مصاحبه‌ای با How Magazine در سال ۲۰۰۰ اذعان داشته که “سادگی هسته اصلی هنر محسوب می‌شود، اما برای رسیدن به این سادگی مسیر دشواری را باید طی کرد“.

مادربزرگ لوبا یک هنرمند بوده و این باعث شده تا لوبا ازهمان ابتدای دوران کودکی در فضایی هنری رشد کند. در آن دوره وی در کلاس‌های متعدد هنری شرکت می‌کرده و نهایتا از آکادمی هنرهای زیبای صوفیه در رشته طراحی پوستر با مدرک کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شده است.

این طراح گرافیک با اینکه بیشترین زمانش را صرف طراحی پوستر می‌کند اما اعتقاد دارد که نگاهش به هنر تک بعدی نبوده و همیشه از آثار پیکاسو، گویا، رامبراند، چخوف، شکسپیر و چارلی چاپلین و سایر هنرمندان لذت برده و الهام گرفته است.

در هر زمانی که لوبا با خط، رنگ و نوشتار برای خلق اثری اقدام نموده، ماهیت و دیدگاه اصلی اثر را با موضوع زندگی انسانی پیش برده است و همیشه روش کار و تکنیک قدرتمندش در کنار این مضامین باعث خلق آثاری تفکربراگیز شده است.

استفاده از حداقل رنگ، ترکیب بندی‌های جذاب و تایپوگرافی‌های دستی با حروف درشت وتصاویری استعاری از ویژگی‌های متمایزکننده آثار لوبا از سایر هنرمندان بوده است. تصاویری که دارای کنتراست تصویری و رنگی پرانرژی بوده که اغلب با یک جوهر واحد روی یک کاغذ رنگی خلق شده‌اند. عموما آثار این هنرمند بصورت دستی کار می‌شوند (تصویرسازی و تایپوگرافی ) و گهگاه به کمک نرم‌افزارهای کامپوتری اصلاح می‌شوند.

این تصویرگر معتقد است که هنر باید انعکاس آنچه در جهان واقعی وجود دارد باشد، و هنرمند مانند یک نخبه به دنبال راه حل مسائل بحث برانگیز پیرامون خودش بوده و نباید از جامعه دور بماند.

لوبا میگوید در اواخر دوران تحصیلش به فکر این بود که چطور می‌تواند در هنر صاحب سبک و یک زبان مشخص باشد، پس از تحقیقاتش به این نتیجه میرسد که علاوه بر مهارت در تکنیک، باید هنرش راستگو و معنادار بوده و از عواقب پیامی که بیان می‌کند، واهمه‌ای نداشته باشد. بنظر وی این ساده‌ترین روش برای رسیدن به زبان اختصاصی هر هنرمند است.

همچنین لوکوآ معتقد است هنر کاتالیزوری برای تغییر، دفاع و آگاهی بخش برای اجتماع محسوب می‌شود، و در حقیقت هنر با اینکه قدرت تغییر ویا کاهش مشکلات اجتماعی و یا پایان دهنده جنگ را ندارد، اما می‌تواند نگرش مردم جامعه را برای بهتر دیدن وبهتردرک کردن واقعیت‌ها تغییر بدهد.

از نگاه این هنرمند مقیم آمریکا، این روزها خیلی از طراحان برای طراحی پوستر راه حل مشخصی دارند، استفاده از یک عکس در وسط کادر و نوشتن متنی در زیرآن، بنظر لوبا این راه حلی هست که آنها انتخاب کرده‌اند اما لوبا در طراحی پوسترهایش از هر تصویری که استفاده می‌کند، پیچیده ترین برخورد را با آن انجام میدهد. هیچگاه از مفهوم واضح و اولیه استفاده نمی‌کند و بیشتر به مفهوم درونی آن می‌پردازد.

لوبا لوکوآ معتقد است وقتی مثل یک طراح فکر می‌کنید، مثل یک انسان منطقی و دانشمند هستید اما بعدها یاد میگیرید که چطور این پیچیدگی را به ساده‌ترین نحو بیان نمایید. پس بنظر وی این یک پروسه پیچیده هست و نیاز به تحقیق و تجربه دارد، تصور اینکه در آن لحظه درون مغز چه اتفاقی میوفتد سخت است، اما بنظرش این پروسه لذت بخش بوده و اگر تمرین و تجربه داشته باشیم در هر پروژه چیزهای جدید یاد خواهیم گرفت. در واقع این پروسه به معنی این هست که طراح باید یک موضوع و عملکرد پیچیده را کاملا درک نماید و سرانجام بتواند آن را به سادگی به مخاطب بیان نماید.

ایشان معتقد است که اگر طراح نتواند از پوستر به عنوان یک رسانه برای بیان ایدئولوژی و پیام خویش بصورتی تاثیرگذار در قلب و فکر مردم و جامعه استفاده کند، پوستر یک کاغذ مرکبی شده‌ی دور ریختنی خواهد بود.

لوبا فکر می‌کند زمانی یک ایده خوب از ذهن طراح بیرون می‌آید که اتفاقات اطراف طراح ( بطور مثال جامعه ) برای وی مهم باشد، اعتقاد مشخصی داشته و مسیر خود را بشناسد. بنابراین طراح باید با هوش و احساساتش درگیر باشد تا بتواند ایده‌ای خوب و جذاب را خلق نماید!

لوبا معتقد هست که هنرمند نباید فکر و رویاپردازی کند، بلکه باید تصمیم گرفته وعمل نماید!

لوکوآ در طول فعالیت هنری خویش همواره به دنبال سوژه‌های جدید و جالب برای خود و مخاطبینش بوده است.

این پوستر ساز اجتماعی معتقد هست که حمایت دولت از هنر مثل یک شمشیر دولبه است. به اعتقاد وی هنر نیاز به حمایت دارد اما نیازی به محدودیت ندارد! مثل زمان کمونیستی، یارانه و کنترل دولت می‌تواند هر نوع صداقت و خلاقیت را در هنراز بین ببرد، آن چه که دولت باید انجام بدهد بوجود آوردن فضای هنری مناسب و امکان آموزش با کیفیت بالا در مدارس است.

لوبا لوکووآ در مورد سادگی می‌گوید: “ساده کن و صحبت کن “. ایشان اعتقاد دارند که این جمله در قلب هر خلاقی زندگی می‌کند، و تاکید دارند که ” من می‌خواهم قادر باشم تا کم صحبت بکنم اما با همان زبان بتوانم مردم را به حرکت و تغییر ترغیب نمایم“.

لوکووآ می‌گوید “هنر فرمی است که آگاهی را به جامعه ارمغان می‌آورد و کلیدی است از ذهنی به ذهن دیگر برای انتشار تجربه و دانسته‌های انسانی.”

در پایان این یادداشت شما را به دیدن چند نمونه از آثار لوبا کووآ دعوت می‌نمایم.